dieta na zdrowe układ krążenia

Witaj na naszym blogu, gdzie dowiesz się, jak prowadzić zdrowy styl życia. Dzisiaj opowiemy o diecie, która pomaga sercu i układowi krążenia. Ważne jest dbanie o zdrowie serca, bo liczba chorób sercowo-naczyniowych rośnie.

Żyjemy lepiej, kiedy zdrowo jemy i regularnie ćwiczymy. Dieta ma duże znaczenie dla serca i ogólnego zdrowia. W artykule poruszymy temat kilku diet, które mogą pomóc Waszemu sercu.

Spis treści:

Najważniejsze Wnioski

  • Stosowanie odpowiedniej diety jest kluczowe dla zdrowia układu krążenia.
  • Dieta DASH przynosi korzyści zdrowotne osobom z nadciśnieniem1.
  • Regularna aktywność fizyczna wspiera zdrowe nawyki żywieniowe.
  • Niektóre diety mogą znacząco obniżyć ryzyko chorób układu krążenia1.
  • Konsultacja z dietetykiem klinicznym pomaga dostosować dietę do indywidualnych potrzeb.

Dieta śródziemnomorska a zdrowie serca

Dieta śródziemnomorska to jedna z najbardziej docenianych diet. Zgodnie z2, może zmniejszyć ryzyko chorób serca, nowotworów i innych. Warzywa, owoce, oliwa z oliwek i ryby grają tu kluczową rolę.

Zasady diety śródziemnomorskiej

Dieta śródziemnomorska opiera się na dużej ilości oliwy z oliwek, warzyw, owoców i innych zdrowych produktach. Ryby, owoce morza i orzechy też są ważne. Zawierają wiele dobrych dla serca składników, jak kwasy omega-3, błonnik pokarmowy, polifenole i witaminy (C i E) (źródło:3).

Korzyści dla układu krążenia

Badania pokazują, że dieta śródziemnomorska zmniejsza ryzyko problemów sercowo-naczyniowych o co najmniej 50% a śmiertelności z powodu chorób wieńcowych o 40%4. Spożywanie 400 g owoców i warzyw dziennie jest bardzo ważne. To redukuje ryzyko zgonu z powodu chorób serca o 40%4. Ta dieta pomaga utrzymać zdrowy poziom cholesterolu i zbliżyć tętniczy do ideału. To kluczowe dla zdrowia serca2.

dieta śródziemnomorska

Przykładowy jadłospis

PosiłekPropozycje
ŚniadanieOwsianka z owocami leśnymi i orzechami, jogurt naturalny
ObiadSałatka z pomidorami, ogórkami, oliwkami i serem feta, pełnoziarnisty chleb
KolacjaGrillowana ryba z warzywami na parze i oliwą z oliwek
PrzekąskiŚwieże owoce, orzechy, suszone owoce

Zasady diety DASH

Dieta DASH powstała w USA w latach 90. Jest dla osób z nadciśnieniem i problemami z tłuszczami56. Promuje ograniczenie soli, a spożywanie warzyw, owoców, pełnych ziaren, a także małej ilości chudego mięsa i ryb6. To jedna z najzdrowszych diet według ekspertów7dieta DASH

Podstawy diety

Dieta DASH opiera się na zdrowych nawykach. Zaleca się codzienne jedzenie 6-8 porcji pełnoziarnistych, 4-5 warzyw i owoców, oraz 2-3 chudego mięsa czy nabiału7. Należy unikać tłustych mięs, wędlin, pełnotłustego nabiału i przetworzonej żywności6. Jest dobra dla zdrowia i zapobiega chorobom, nie tylko leczy6.

Wpływ diety DASH na ciśnienie krwi

Jej stosowanie obniża ciśnienie już po dwóch tygodniach7. Może zmniejszyć ryzyko nadciśnienia, miażdżycy i problemów z sercem6. O obniżaniu ciśnienia mówi się tu najczęściej, dlatego jest szczególnie polecana osobom z nadciśnieniem5.

Produkty zalecane i do unikania

W diecie DASH jeść powinno się warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, oraz ryby i orzechy67. Natomiast unikać trzeba słodkich napojów, czerwonego mięsa i żywności wysokosolnej oraz słodyczy7. Badania pokazują, że DASH może poprawić zdrowie i zmniejszyć wagę na dłuższą metę6. Ta dieta wzmacnia dobre nawyki żywieniowe, co wpływa na lepsze samopoczucie i prewencję nadciśnienia.

Czytaj  Jakie są najlepsze produkty na spalanie tłuszczu? Lista i porady dietetyka

Dieta roślinna i jej wpływ na układ krążenia

Dieta roślinna, bogata w orzechy, nasiona, warzywa i owoce, ma wiele korzyści zdrowotnych. Przede wszystkim jest mniej kaloryczna niż dieta mięsna. To pomaga utrzymać wagę lub ją obniżyć, zmniejszając ryzyko chorób serca8. Produkty roślinne są też dobre dla ciśnienia krwi, bo zawierają błonnik i potas9.

Białko roślinne pozytywnie wpływa na metabolizm. Dzięki niemu ciało spala kalorie szybciej8. Dieta z roślin jest też zdrowa dla jelit. Reguluje ich pracę i utrzymuje zdrową mikroflorę, dzięki czemu unikamy problemów trawiennych8.

dieta roślinna

U osób na diecie wegańskiej stwierdzono niższe poziomy białka C-reaktywnego. To znaczy, że dieta wegańska może zmniejszyć stan zapalny w organizmie9. Dodatkowo, obniża poziom złego cholesterolu i innych szkodliwych tłuszczów, co jest ważne dla serca9.

W Polsce na nadciśnienie cierpi około 11 milionów ludzi9. Dieta roślinna może pomóc w jego zarządzaniu, bo jest bogata w błonnik i składniki odżywcze. Spożywanie roślin zmniejsza także emisję gazów cieplarnianych, co jest przyjazne dla naszej planety8.

Dieta roślinna to zdrowie zarówno dla nas, jak i dla Ziemi. Orzechy, nasiona i rośliny strączkowe dostarczają nam wystarczająco białka. Takie żywienie ma duży wpływ na nasze serce i długi, zdrowy życie. Zachęcamy do uświadomionego wyboru diety roślinnej. To sposób na troskę o własne zdrowie i zdrowie planety każdego dnia.

Znaczenie błonnika pokarmowego w diecie dla serca

Błonnik pokarmowy to ważny element naszej diety dla zdrowego serca. Pomaga kontrolować poziom cholesterolu. Również poprawia pracę układu pokarmowego, dbając o nasze serce.

Źródła błonnika

Możemy znaleźć błonnik w wielu pokarmach, które są esencją zdrowej diety. Pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, orzechy i nasiona. Te produkty dostarczają błonnik w różnych formach, co jest bardzo ważne dla naszego zdrowia10.

Właściwa dieta, bogata w błonnik, jest kluczowa dla zdrowia serca11. Zaleca się spożywanie od 25 do 38 gramów błonnika dziennie, zależnie od płci12. To dobry sposób, aby urozmaicić nasz jadłospis.

Korzyści zdrowotne błonnika

Błonnik ma wiele korzyści dla zdrowia. Badania pokazują, że może pomóc zmniejszyć ryzyko nowotworów i chorób serca. Pomaga także w kontroli cukrzycy przez stabilizację poziomu glukozy we krwi10.

Spożywanie co najmniej 25 gramów błonnika dziennie, zgodnie z WHO/FAO, jest ważne dla zdrowia11. Niestety, przeciętna europejska dieta dostarcza tylko od 15 do 20 gramów błonnika. Dlatego ważne jest, aby dodawać do naszego menu produkty bogate w błonnik. To dobry krok ku zdrowemu sercu.

Rola kwasów omega-3 w diecie na zdrowe układ krążenia

Kwasy omega-3 są kluczowe dla zdrowia serca. Zmniejszają stan zapalny i ryzyko wielu chorób. Hamują rozwój blaszek miażdżycowych, pomagając uniknąć zawału lub udaru13. Oleje rybne obniżają także ciśnienie krwi, szczególnie istotne przy nadciśnieniu13.

Te kwasy pomagają poprawić stan lipidów, co powoduje, że złego cholesterolu jest mniej. Zaleca się ich codzienne spożywanie, najlepiej przez jedzenie ryb14.

Źródła kwasów omega-3 to m.in. tłuste ryby i produkty roślinne. Dzięki nim można zapobiec problemom z sercem13. Włączenie ich do diety jest bardzo ważne dla serca13.

Dla osób z wysokimi poziomami tłuszczów we krwi, czyli triglicerydemii, zalecane jest suplementowanie 2-3 g dziennie kwasów omega-3 po poradzie z lekarzem14. Aby obniżyć cholesterol, ważne jest spożywanie 2–4 g tych kwasów każdego dnia13.

Dieta z dużą ilością omega-3, np. śródziemnomorska, to klucz do zdrowia. Regularne jedzenie tych składników jest tajemnicą długiego i zdrowego życia.

Ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych

Reducing the intake of saturated fats is crucial for a heart-healthy diet. Swapping out just 1% of these fats for polyunsaturated fats can cut the risk of heart diseases by 2-3%15.

Produkty bogate w tłuszcze nasycone

Butter, lard, fatty meats, full-fat dairy products, palm oil, coconut oil, and processed foods are rich in saturated fats. Eating these can harm your heart’s health and boost heart disease risks16.

Alternatywy dla tłuszczów nasyconych

We should aim to keep saturated fats at 10% or below in our daily food energy. For those with high cholesterol, the target is less than 7%17. Replacing saturated fats with healthier monounsaturated and polyunsaturated fats can lower bad cholesterol and total cholesterol levels17.

Czytaj  Czy jedzenie organiczne jest naprawdę zdrowsze? Odkryj prawdę

Butter is okay in small amounts, but those with heart conditions should use soft, heart-friendly margarines. Margarines rich in plant sterols and stanols are recommended. Eating 2g a day for three weeks could lower total and bad cholesterol by 7-10%17.

Znaczenie redukcji trójglicerydów w diecie

Wysoki poziom trójglicerydów szkodzi zdrowiu serca i układu krążenia. Aby był niski, powinno być mniej niż 150 mg/dl18.

Zmniejszone trójglicerydy to skutek utraty kilogramów. Plus, organizm lepiej reaguje na insulinę18

Unikaj dużo alkoholu i ogranicz cukry. Zamiast tego, jedz warzywa, pełnoziarniste i ryby18. Ćwicz regularnie, to pomaga utrzymać wagę i lepiej reagować na insulinę18.

Więcej błonnika w diecie to mniejsze trójglicerydy i zdrowsze serce19. Zmiana diety i aktywność fizyczna wydłużają życie i zmniejszają ryzyko chorób serca19. Normy trójglicerydów przedstawia poniższa tabela:

KategoriaZakres (mg/dl)
PrawidłowaPoniżej 150
Graniczna50-199
Wysoka200-499
Bardzo WysokaPowyżej 500

Rola steroli roślinnych i stanoli w diecie przeciwmiażdżycowej

Sterole roślinne i stanole są ważne w walce z miażdżycą. Pomagają obniżyć zły cholesterol. To bardzo istotne dla naszego serca.

Ich działanie jest bardzo dobrze zbadane i udokumentowane.

Źródła steroli i stanoli

Żywność bogata w te związki to na przykład margaryny. Spożycie 2g dziennie może znacznie poprawić poziom cholesterolu w ciągu trzech tygodni17. Orzechy, nasiona i olej rzepakowy z olejów roślinnych to również świetne alternatywy. Olej rzepakowy zawiera odpowiednią dla naszego organizmu proporcję kwasów omega-3 i omega-617.

Jak sterole wpływają na cholesterol?

1,5 do 3 g steroli roślinnych dziennie to optymalna dawka. Zbilansowana dieta i zdrowy styl życia w połączeniu z nimi obniżają poziom cholesterolu20. Dobrym pomysłem jest także używanie margaryn z ich dodatkiem, szczególnie jeśli walczysz z nadmiernym cholesterolem17.

Badania naukowe jasno wskazują na korzyści związane z regularnym spożywaniem steroli i stanoli. Mogą one pomóc w ochronie naszego serca.

Dodawanie steroli roślinnych i stanoli do diety to ważny krok. Pomaga w zapobieganiu miażdżycy. Dzięki nim zmniejszamy ryzyko chorób serca związanych z cholesterolem.

Znaczenie utraty masy ciała dla zdrowego serca

Utrata masy ciała jest istotna dla serca. Badania pokazują, jak ważne jest jedzenie dokładnie tyle kalorii, ile potrzebujemy, i ruszanie się. To pomaga schudnąć i strzec zdrowia serca21. Dobrze dobrana waga korzystnie wpływa na nasze serce.

Metody utraty wagi

By schudnąć, warto wybrać zdrową dietę. Ta dieta powinna zawierać warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, ryby z omega-3, orzechy i nasiona16. Należy także unikać dużej ilości czerwonego mięsa, przetworów mięsnych, chemicznie oczyszczonych węglowodanów i soli. Takie produkty zwiększają ryzyko problemów z sercem16.

Długoterminowe utrzymanie wagi

Po osiągnięciu wymarzonej wagi, trzeba nadal o siebie dbać. To wymaga regularnego ćwiczenia, na przykład biegania albo pływania21. Jedzenie różnych, zdrowych pokarmów, jak warzywa i owoce, dostarczy nam witamin i minerałów21. Niezapominanie o ograniczeniu alkoholu jest równie ważne dla naszego serca21.

Znaczenie aktywności fizycznej w profilaktyce serca

Aktywność fizyczna to podstawa, aby chronić swoje serce. Brak ruchu to jeden z 4 głównych powodów zagrożenia życia, spowodowanych chorobami serca. To potwierdziła Światowa Organizacja Zdrowia22. Światowy wzrost aktywności o 25% mogłoby zmniejszyć zgonów o 1,3 miliona rocznie22.

Dla dorosłych ważne jest poświęcenie 2,5-5 godzin na ćwiczenia w tygodniu23. Ćwiczenia powinny być zróżnicowane i obejmować trening wytrzymałościowy oraz ćwiczenia siłowe. To wszystko pomaga zadbać o odpowiedni rozwój mięśni23.

Aktywność fizyczna zmienia się z wiekiem. Na przykład, w 1999 roku 12% populacji Polski miało ponad 65 lat. Prognozy na 2050 rok mówią, że osoby powyżej 65 lat stanowić będą 21,2%. Niemal wszystkie z nich będą cierpieć na jakieś przewlekłe choroby, co wpłynie na ich codzienne życie24.

Seniorzy powinni ćwiczyć regularnie. Zgodnie z zaleceniami, umiarkowana aktywność przez 30 minut 5 razy w tygodniu lub intensywna aktywność przez 20 minut 3 razy w tygodniu. To pomoże im żyć dłużej i zdrowiej24.

Unikanie tłuszczów trans dla ochrony układu krążenia

Każdy chce mieć zdrowe serce. Dlatego należy unikać tłuszczów trans w jedzeniu. One szkodzą naszemu sercu i powodują wiele poważnych chorób.

Czytaj  Jakie są najlepsze treningi interwałowe na odchudzanie? Przewodnik krok po kroku

Źródła tłuszczów trans

Źródłem tłuszczów trans są m.in. fast food, smażone potrawy i słodkie wypieki. Według WHO, największe niebezpieczeństwo stanowią tłuszcze z fast foodów25.
Tłuszcze trans w mleku i mięsie roślinożerców są mniej groźne, jeśli jemy je z rozsądkiem25.

Wpływ tłuszczów trans na zdrowie

Jedzenie tłustych trans może prowadzić do wielu chorób. To m.in. choroby serca, insulinooporność, a także większe ryzyko depresji25.
Są one szkodliwe dla naszego układu krążenia i związane z miażdżycą25.

Ważne jest wybieranie zdrowych tłuszczów. Np. tłuszczów jedno- i wielonienasyconych.
Olej lniany, orzechy i ryby pomagają sercu pracować lepiej2526.
Unikanie tłuszczów trans chroni nas przed chorobami serca. Ważne jest, aby troszczyć się o to, co jemy, dla zdrowia serca i długiego życia.

Dieta na zdrowe układ krążenia: Najważniejsze zasady

Dieta wpływa ważnie na nasze serce. Zdrowe odżywianie to podstawa, aby unikać chorób serca. Ważne jest, aby jeść produkty korzystne dla serca każdego dnia.

Podstawy zdrowego odżywiania

Istotne dla układu krążenia są nienasycone kwasy tłuszczowe. Znajdziemy je w roślinnych olejach np. oleju oliwkowym i oleju z canoli27.
Konieczne jest unikanie tłuszczów nasyconych, jak te w maśle i tłustych mięsach16.
Dieta powinna mieć warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, ryby, orzechy i rośliny strączkowe27.

Kluczowe produkty do włączenia do diety

W diecie dla zdrowia serca powinny być ryby tłuste z omega-3, jak łosoś i makrela. Zaleca się jeść ryby tłuste kilka razy w tygodniu27.
Diety śródziemnomorska i DASH z warzywami, owocami i innymi składnikami redukują choroby serca16.

Antyoksydanty z jagód, szpinaku i brokułów blokują utlenianie cholesterolu. To oczyszczacz dla naczyń krwionośnych27.
Warzywa i owoce z potasem, jak pomidory i banany, regulują ciśnienie16.

W jednym zdaniu: urozmaicona dieta z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi, warzywami, owocami i pełnoziarnistymi produktami utrzyma Twoje serce zdrowe.

Wniosek

Wnioski dotyczące diety dla zdrowego układu krążenia są jednoznaczne. Wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych to klucz. Dietetyczne metody, jak dieta śródziemnomorska i DASH, są bardzo ważne. Mają one udowodnione korzyści dla naszego serca28. Spożycie pewnych produktów, m.in. pełnoziarnistych zbóż czy oliwy z oliwek, jest kluczowe. Owoce, warzywa, ryby i orzechy pomagają w poprawie profilu lipidowego. Dodatkowo obniżają ciśnienie krwi29.

Włączenie błonnika do naszej diety jest równie ważne. Pomoże to obniżyć poziom cholesterolu28. Kwasy omega-3 z ryb takich jak łosoś zdrowo wpływają na nasze serce. Regularne ćwiczenia dodatkowo wspierają zdrowie układu krążenia28. Takie zmiany żywieniowe i aktywność fizyczna mogą skutecznie zmniejszyć ryzyko chorób sercowych.

Zachęcamy do przestrzegania tych zasad. Nawet niewielkie zmiany mogą przynieść duże korzyści zdrowotne. Dbając o swoje serce, inwestujemy w zdrowszą przyszłość. Postępując zgodnie z radami ekspertów, kształtujemy zdrowy, zrównoważony styl życia.

FAQ

Jakie są najważniejsze zasady zdrowej diety wspierającej układ krążenia?

Ważne jest jedzenie dużo owoców i warzyw oraz pełnych ziaren. Powinniśmy wybierać także chude białko i ryby o wysokiej zawartości omega-3. Jednocześnie ograniczajmy sól i tłuszcze nasycone.

Dlaczego dieta śródziemnomorska jest zdrowa dla serca?

Ta dieta zawiera zdrowe tłuszcze, np. oliwę z oliwek. Jest też bogata w błonnik, witaminy i minerały z różnych źródeł roślinnych i ryb. To pomaga kontrolować cholesterol i utrzymywać zdrowie serca.

Czym charakteryzuje się dieta DASH?

Dieta DASH promuje dużo warzyw, owoców i pełnych ziaren. Ogranicza ona spożycie soli. Działa to na korzyść ciśnienia krwi i zapobiega nadciśnieniu.

Jakie są korzyści zdrowotne diety roślinnej?

Dieta roślinna zmniejsza ryzyko chorób serca. Obniża też „złego” cholesterolu. Bogata w błonnik, witaminy i minerały, wspiera także ogólne zdrowie.

Jakie produkty są bogate w błonnik?

Do głównych źródeł błonnika należą pełnoziarniste produkty, owoce i warzywa. Orzechy i nasiona też są dobrym źródłem. Spożywanie błonnika pomaga kontrolować cholesterol i dbać o jelita.

Dlaczego kwasy omega-3 są ważne?

Kwasy omega-3 pomagają obniżać triglicerydy. Mają działanie korzystne dla serca. Znajdziemy je w rybach, siemieniu lnianym i orzechach.

Jakie produkty należy unikać w diecie ze względu na wysoką zawartość tłuszczów nasyconych?

Unikać należy tłustych mięs, serów, masła i przetworzonych przekąsek. Lepiej sięgać po zdrowsze tłuszcze, jak te z oliwek i z ryb.

Jakie zmiany dietetyczne pomagają w obniżeniu poziomu trójglicerydów?

Dobre są modyfikacje w diecie – mniej cukrów, więcej omega-3. Ważne jest też unikanie alkoholu i regularna aktywność fizyczna.

Jakie pokarmy są źródłem steroli i stanoli roślinnych?

Odnajdziemy je w produktach wzbogaconych, jak margaryna. Naturalnie występują w orzechach, nasionach i roślinach strączkowych. Pomagają one kontrolować poziom „złego” cholesterolu.

Jakie są skuteczne metody utraty masy ciała dla zdrowia serca?

Ważne jest, by jeść zrównoważone, lekko ograniczając kalorie. Ćwiczenia, które ułatwiają utrzymanie normalnej wagi, to także klucz. Odstawienie przetworzonych pokarmów i słodkich napojów też jest ważne.

Jakie korzyści płyną z regularnej aktywności fizycznej dla zdrowia serca?

Ćwiczenia pomagają utrzymać niskie ciśnienie krwi i „dobry” cholesterol. Poprawiają ukrwienie serca i utrzymują zdrową wagę. Zaleca się przynajmniej 150 minut aktywności w tygodniu.

Dlaczego tłuszcze trans są szkodliwe dla układu krążenia?

Tłuszcze trans zwiększają zły cholesterol i obniżają ten dobry. To przyczynia się do miażdżycy i innych chorób układu sercowo-naczyniowego. Warto unikać ich w diecie, eliminując przetworzone przekąski i fast food.

Jakie są kluczowe produkty do włączenia do diety na zdrowe serce?

Należy regularnie jeść owoce, warzywa i pełne ziarna. Chude białko, ryby i zdrowe tłuszcze są także ważne. Oliwa z oliwek, orzechy i nasiona uzupełniają dietę w składniki wspierające serce.

Linki do źródeł

  1. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-dash-gwiazda-wsrod-diet/
  2. https://www.allianz.pl/pl_PL/poradniki/zycie-i-zdrowie/dieta-dla-zdrowego-serca-przykladowy-jadlospis.html
  3. https://domlekarski.pl/dieta-na-zdrowe-serce-i-uklad-krazenia/
  4. https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/zdrowe_diety/63640,dieta-srodziemnomorska
  5. https://apteline.pl/artykuly/dieta-dash-lekarstwem-na-nadcisnienie
  6. https://odzywianie.wprost.pl/diety/11305456/dieta-dash-jadlospis-i-zasady-czy-to-najzdrowsza-dieta-dla-serca-i-ukladu-krazenia.html
  7. https://www.wapteka.pl/blog/artykul/dieta-dash-jakie-sa-jej-zasady-jakie-daje-efekty-i-co-wolno-jesc-czy-warto-stosowac-diete-dash
  8. https://eatfitcatering.pl/dieta-roslinna/
  9. https://pulsmedycyny.pl/dieta-weganska-obniza-ldl-cholesterol-trzyma-w-ryzach-glukoze-i-zwalcza-stany-zapalne-1178925
  10. https://www.wapteka.pl/blog/artykul/blonnik-rola-w-organizmie-zrodla-w-diecie-normy-spozycia
  11. https://www.wygodnadieta.pl/blog/rola-blonnika-w-diecie
  12. https://www.doz.pl/czytelnia/a12502-Blonnik_pokarmowy__czym_jest_i_jakie_ma_znaczenie_dla_naszego_zdrowia_W_jakich_produktach_mozna_go_znalezc
  13. https://optymalnewybory.pl/kwasy-omega-3-i-ich-wplyw-na-uklad-krazenia/
  14. https://www.allecco.pl/artykuly/kwasy-tluszczowe-omega-3-i-6-wszystko-co-musisz-wiedziec.html
  15. https://pluscard.com.pl/dieta/jak-dbac-o-serce-rola-diety-w-zapobieganiu-chorob-ukladu-sercowo-naczyniowego/
  16. https://www.medicover.pl/zdrowie/dieta/serce/
  17. https://www.profilaktykawmalopolsce.pl/aktualnosci-2023/1623-tluszcze-w-profilaktyce-chorob-ukladu-sercowo-naczyniowego
  18. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/kardiologia/czym-sa-trojglicerydy-funkcje-trojglicerydow-w-organizmie-aa-fPsG-NB8r-twoh.html
  19. https://multimedic.pl/wiedza/135-jaka-dieta-w-chorobach-ukladu-krazenia-jest-najlepsza
  20. http://thepoint.com.pl/wp-content/uploads/2018/02/Senior_web.pdf
  21. https://projektzdrowie.info/porada/co-nalezy-jesc-aby-zachowac-zdrowe-serce
  22. https://www.wskfit.pl/PDF/artykuly/17/17044-Zarski.pdf
  23. https://sercunaratunek.pl/co-robic-zeby-ustrzec-sie-chorob-ukladu-krazenia/
  24. https://czasopisma.ujd.edu.pl/index.php/sport/article/download/279/239/489
  25. https://onedaymore.pl/blog/tluszcze-w-diecie-jakie-tluszcze-i-ile-spozywac/
  26. https://dietly.pl/blog/jak-wzmocnic-naczynia-krwionosne-znaczenie-diety-i-zdrowego-stylu-zycia
  27. https://ktomalek.pl/blog/dieta-a-zdrowe-serce-co-jesc-by-wesprzec-uklad-sercowo-naczyniowy/w-1271
  28. https://www.gov.pl/web/psse-zakopane/swiatowy-dzien-serca
  29. https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/jak-zadbac-o-serce,7319,n,168

Podobne wpisy